Η ελιά , ένα ιδιαίτερα σημαντικό σύμβολο , υπήρξε το δέντρο της θεάς Αθηνάς , η οποία βρισκόταν στο ιερό της Πανδρόσου και απαιτούσε ιδιαίτερη περιποίηση. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο , όταν ο ναός μαζί με την ελιά καταστράφηκαν μετά από φωτιά που έβαλαν οι Πέρσες το 480 π.Χ. , η ελιά βλάστησε και πάλι ως σημάδι της δύναμης της θεάς και της πόλης της.

Καθώς το έπαθλο των Παναθηναίων δεν ήταν χρηματικό ποσό αλλά ένα προϊόν σχετικό με την περιοχή και την Αθηνά, η συλλογή λαδιού από τις ιερές ελιές ήταν ένα ακόμη καθήκον τους. Το λάδι μοιράζονταν στους νικητές σε αγγεία , τους περίφημους Παναθηναϊκούς αμφορείς, οι οποίοι απεικόνιζαν την Θεά ανάμεσα σε δύο κίονες. Στην μία πλευρά αναγράφονταν πρώτα η επιγραφή «ΤΩΝ ΑΘΗΝΗΘΕΝ ΑΘΛΩΝ» που δήλωνε την προέλευση του αγγείου και του λαδιού και στην άλλη πλευρά είχε σκηνές από το αγώνισμα του αθλητή. Τον 4^ο αιώνα δίνονταν 1400 αμφορείς σε κάθε γιορτή. Αυτή η διαδικασία προετοιμασίας γίνονταν στα ενδιάμεσα έτη των μεγάλων παναθηναίων, διάστημα απαραίτητο ,αφού στην γιορτή μοιράζονταν 60-70 τόνοι λάδι.

Καθώς το έπαθλο ήταν πολύ μεγάλο, και δεν μπορούσε να καταναλωθεί, πουλιόταν από τους νικητές με σημαντικό κέρδος.

ΤΟ ΕΛΑΙΌΛΑΔΟ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Πιστεύεται ότι η πρώτη παραγωγή ελαιολάδου έχει τις ρίζες της στην Ανατολική Μεσόγειο, μεταξύ Συρίας και Ελλάδας. Τα πρώτα κείμενα που πιστοποιούν την ύπαρξη αυτού του πολύτιμου υγρού ανήκουν σε Μινωικές γραφές  και χρονολογούνται από το 2500 π.Χ. Αυτό σημαίνει ότι ο πολιτισμός αυτός καλλιεργούσε την ελιά και εμπορεύονταν το λάδι της.

Πράγματι οι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που άρχισαν να χρησιμοποιούν το ελαιόλαδο για φαρμακευτικούς σκοπούς χάρη στον Ιπποκράτη ( 5^ος αιώνας π.Χ.) που θεωρείται ο πατέρας της Ιατρικής. Ο ίδιος το χρησιμοποιούσε για την θεραπεία ορισμένων πληγών αλλά και σαν αναλγητικό για κάποιες επώδυνες ασθένειες.

Τον πρώτο αιώνα μ.Χ. ο Διοσκουρίδης, φαρμακοποιός και βοτανολόγος της αρχαιότητας, συνιστούσε το αγουρέλαιο για την θεραπεία της μυϊκής έντασης.

ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Όλα τα ελαιόλαδα δεν έχουν την ίδια υψηλή θρεπτική αξία γι αυτό και μόνο το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο τα τελευταία χρόνια  έχει ανακηρυχτεί σαν μία  τροφή που κάνει πολύπλευρο καλό στον οργανισμό μας. Αυτό οφείλεται κυρίως στην υψηλή περιεκτικότητά του σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα ( ελαϊκό οξύ) καθώς και άλλα μικρότερης περιεκτικότητας συστατικά όπως η βιταμίνη Ε και οι  φαινολικές ενώσεις.

Οι φαινολικές ενώσεις στο ελαιόλαδο αποτελούνται κυρίως από την ελευρωπαϊνη , την τυροσόλη, την υδροξυτυροσόλη και τα φλαβονοειδή. Αυτές είναι οι κύριες ουσίες που συντελούν στην πικρή γεύση του ελαιολάδου και έχουν αντιοξειδωτική ,αντιφλεγμωνική και ανοσορυθμιστική δράση.

Η περιεκτικότητα του ελαιολάδου σε φαινολικές ενώσεις κυμαίνεται από 50 μέχρι 1000 mgr/Kg και έχει σχέση με την ποικιλία, τον βαθμό ωρίμανσης των καρπών , την επεξεργασία τους και την αποθήκευση του ελαιολάδου. Μερικά έξτρα παρθένα ελαιόλαδα μπορεί να ξεπεράσουν τα 2000 mgr/kg.